Youtube inhoud kan niet getoond worden met je huidige cookie-instellingen. Selecteer "Toestemmen & tonen" om de inhoud te zien en de Youtube cookie-instellingen te accepteren. Meer info kun je lezen in onze [Privacyverklaring](/privacyverklaring/. Je kunt je altijd weer afmelden via je [cookie-instellingen] /cookie-instellingen/.
Doe je ogen eens dicht. Hoor je die stem daar bij je linker oor? Dat ben ik. Wie denk je dat ik ben? Ik wil dat je weet dat je me kunt vertrouwen. Ik luister. Ik luister naar wat jij te vertellen hebt. Je voelt je bekeken? Sssssst. Fluisteren ze? Over wat je aan hebt, over je rare loopje? Wees maar niet bang, ik zie je niet, ik zal je niet beoordelen. Ik ben er niet, praat gerust, mij mag je alles zeggen. Ben je er nog?
Panopticon, geregisseerd door Margot Zwiers, is een voorstelling in het donker waarin slechtziende, blinde en goedziende spelers van alle leeftijden met publiek in gesprek gaan. Ze tasten af en onderzoeken. Hoe gaan we in het donker met elkaar om? Op welke zintuigen zijn we aangewezen?
Is er zoiets als een 'macht van het zicht'? Onzichtbaar en overal aanwezig? Zoals in het Panopticon, een ronde gevangenis met in het midden een toren met geblindeerde ramen. De gevangenen zitten in hun cellen rondom en zijn continu zichtbaar, omdat twee muren van hun cel, aan de binnen- en buitenkant, helemaal uit glas bestaan. Ze weten dat ze altijd bekeken kunnen worden door degene die in de toren zit. Iedereen kan daar zitten. Of niemand. Dat is niet te zien. Daarom gedragen ze zich normaal, zoals het hoort.
Het Panopticon is een metafoor voor de hedendaagse samenleving volgens de Franse filosoof Foucault. We gedragen ons 'normaal', omdat we weten dat we bekeken worden. Op straat hangen camera's, iedereen is continu zichtbaar. We zijn transparant, hebben geen geheimen, maken foto's en filmpjes, die we delen en likes op sociale media. Door testen, onderzoeken en examens maken instituten en scholen je zichtbaar. Ze leggen dossiers aan over jou.
Hoe ver reikt de macht van het zicht? Kunnen we er nog aan ontsnappen? Vergeten we niet iets?
Panopticon speelde van januari 2017 tot november 2018 in ondermeer Theater Ostade A'dam, ITA en 't Museum van de Geest.
Over Zicht
Een korte documentaire over het maakproces van de performance 'Panopticon'.
Gemaakt door Peter en Herke Brugman.
Reacties uit het gastenboek
'Een bijna onbeschrijfelijke ervaring. Wat geweldig dat ik dit mag beleven. En hoe vertel je hierover aan anderen? Dit moet je meemaken. Dank dat dat mocht.’ - Gert
‘Wat een indrukwekkende voorstelling waarbij het voelde alsof ik alleen in het publiek zat en persoonlijk werd aangesproken.’ - Maarten
'Een heel bijzondere indringende voorstelling. Het was indrukwekkend om te merken dat je zonder iets te zien zo op jezelf terugvalt en in jezelf keert, want wat je niet ziet is er niet. Handen als een netwerk van begeleiding voelde heel veilig.’ - Leny
‘Super mooi en intiem vond ik de voorstelling. Dapper dat jullie je zo bloot durven geven. Heel dapper. Ik denk dat jullie veel sterker zijn dan je denkt. In ieder geval sterker dan menigeen.’ - Marjoleine
‘Het was een fascinerende ervaring, nooit beseft hoe dominant het zicht is, dank voor de voorstelling.’ - Marja
'Diep onder de indruk van Panopticon. Naast emotie en humor ook hoop en verlangen en troost. Uniek theater. Dank dank dank.’ - Theo
Foto's van Panopticon
Door: Margaret Lansink
Credits
Concept en regie
Margot Zwiers
Regie-assistentie
Marieke van der Steen
Tekst
Simone van der Steen
Productie
Yolanda Eys
Jildou Straat
Publiciteit
Bureau Barel
Fotografie
Margaret Lansink
Grafische vormgeving
StudioHansLemmens
Spel
Alicia Hoost, Adam Hachana, Bai Xuan, Bas Vonk, Cees Karssen, Edith de Jong, Elsa Lubbers, Emre Varlik, Fien van der Steen, Isabelle Ohm, Jacqueline Vrijland, Leroy de Böck, Linda Havenaar, Marieke van der Steen, Michaël Wawer, Naoufal Ahaijam, Paulien de Koning, Rana Uzun, Relle Brugman, Sam Simons, Simone van der Steen, Sophia op ten Berg, Susanne de Heer, Sylke Snel en Thomas Kamp
Met dank aan
Toneelgroep Amsterdam, Koninklijke Visio
Speellijst
Theater Ostade A'dam
16 t/m 20 januari 2017: 19.00 uur, 20,45 uur,
21 & 22 januari 2017: 15.00 uur, 19.00 uur, 20.45 uur
Stadsschouwburg Amsterdam, Studio 2
1 april 2017: 15.00 uur, 19.00 uur, 20.45 uur
2 april 2017: 15.00 uur, 19.00 uur
3 t/m 8 april 2017: 19.00 uur, 20.45 uur
Crea Theater Amsterdam: 1 & 2 februari 2018: 19.00 uur en 21.00 uur
Museum van de Geest, Haarlem
1 maart 2018: 16.00 uur, 19.30 uur, 2 t/m 4 maart 2018: 14.00, 16.00 uur
Pieter Nieuweland College, Amsterdam
16 t/m 18 juli 2018
Conferentie Cultuuronderwijs, Amersfoort
14 november 2018
Panopticon is mede mogelijk gemaakt door
